Tekst: Marta Kubacka
Rynek nieruchomości dynamicznie podąża za światowymi trendami. Powszechne stało się wykorzystywanie w domowych przestrzeniach sztucznej inteligencji oraz ekologiczne i energooszczędne budownictwo. Prężnie rozwijają się inwestycje w grunty, szczególnie przeznaczone pod budownictwo biurowe. Na topie są mikrokawalerki, kwatery pracownicze, aparthotele. Pewnie wkrótce dotrze do nas, nieznana do tej pory w Polsce, forma colivingu.
INTELIGENTNE DOMY EKSPLODUJĄ
Permanentnie rośnie zainteresowanie wykorzystaniem nowych technologicznie rozwiązań w domach, biurach, hotelach i innych publicznych przestrzeniach. Rozwiązania inteligentnego domu nie przeżywały do tej pory takiego rozkwitu. Wiąże się to z coraz większą świadomością i potrzebami odbiorców. Firma analityczna IDC zaprezentowała w 2019 roku raport o nowościach technologicznych, w którym na pierwszym miejscu ulokowała segment smart home, jako ten, który w najbliższej przyszłości diametralnie będzie wznosił się na wyżyny. Według badania liczba sprzedanych urządzeń typu smart home na całym świecie w 2018 roku wyniosła 644 miliony, czyli więcej o ponad 30% niż w 2017 roku. W kolejnych latach wzrost sprzedaży ma kształtować się na poziomie około 16% w skali rok do roku. Największy udział w segmencie smart home mają instalacje oświetleniowe, związane z bezpieczeństwem i ogrzewaniem. Szacuje się, że trend na bazie sztucznej inteligencji w kolejnych latach eksploduje, implikując dla producentów, wykonawców, architektów i projektantów imponujące zyski.
Prognozuje się, że do 2024 roku obsługa ponad 70% urządzeń smart home, będzie odbywać się za pośrednictwem głosu i gestów, a nie jak do tej pory, ekranów dotykowych.
WSZYSCY CHCĄ BYC EKO
Boom na rynku budynków energooszczędnych trwa w najlepsze. Odchodzi się od tradycyjnego ogrzewania domu paliwami nieodnawialnymi, na rzecz pomp ciepła, wentylacji mechanicznej z rekuperacją, paneli solarnych i fotowoltaicznych. To droższe rozwiązania o jakieś 20–30%, ale dające oszczędności w dłuższej perspektywie. Wiele osób decyduje się na nowoczesne rozwiązania ze względu na trwający od 2013 roku program dopłat do nawet 50 tysięcy złotych, realizowany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Obecnie w Polsce domów o właściwościach energooszczędnych jest mniej niż 40%.
W związku z planowanymi w 2021 roku zmianami w prawie budowlanym, status energooszczędnego domu stanie się standardem.
Nowym kierunkiem są domy pasywne, czyli o jeszcze mniejszym poziomie zużycia energii, ale jednocześnie droższe i wymagające zaangażowania specjalistycznych firm budowlanych. Eksperci prognozują, że popyt na domy pasywne wzrośnie za kilka lat.
INWENTARYZACJA PRZY ZAKUPIE
Dzielenie dużych mieszkań na mniejsze wymaga przygotowania dobrej inwentaryzacji. Rzadko zdarza się bowiem, aby takowa była sporządzona profesjonalnie przez zbywców. Oni chcą sprzedać całość i mają różne dokumenty potwierdzające metraż. Należy tutaj bardzo uważać, bo brak inwentaryzacji przy zakupie niesie za sobą duże rozbieżności w metrażu, za który inwestor musi zapłacić. Proces wyodrębniania lokali jest procesem z jednej strony technicznym (muszą takowe powstać), a przede wszystkim procesem administracyjnym. Jeśli inwestorowi odpowiadają układy lokali w stanie pierwotnym, to proces legalizacji tego stanu nie potrwa zbyt długo i można od razu po uzyskaniu zaświadczeń o samodzielności wraz z kartotekami lokali robić akty notarialne sprzedaży.
UPADEK ERY BETONU
Moda na „bycie eko” dotarła również do branży nieruchomości. W ostatnich latach można zauważyć nowy trend na projekty zielonych osiedli. Ich założeniem jest wykorzystywanie przestrzeni użytkowej w jak najbardziej naturalny sposób. Na dachach i tarasach powstają ogrody, na balkonach szklarnie, sadzi się więcej drzew i roślin ozdobnych, tworzy małe akweny wodne i miniparki. Standardem stają się czujniki powietrza, które na bieżąco informują użytkowników o stanie powietrza w najbliższej okolicy. Poszanowanie środowiska i zdrowia oraz komfort użytkowania mają kluczowe znaczenie przy tego typu inwestycjach. Projektanci pragną, aby poprzez zapewnienie odpowiednich warunków zmienić styl życia przyszłych użytkowników na zgodny z naturą. Prognozuje się, że ten trend będzie utrzymywał się w kolejnych latach.
INWESTYCJE W GRUNTY
W tym roku inwestycje w grunty pod zabudowę mieszkaniową, handlową, biurową i hotelową utrzymywały się na podobnym poziomie jak w roku ubiegłym. Nie odnotowano znaczących wzrostów ani spadków cen. Nadal popyt przewyższa podaż. W raporcie JLL „Rynek gruntów inwestycyjnych w Polsce” przedstawiono szczegółową informację o sytuacji w 2018 roku. Według specjalistów ta tendencja prawdopodobnie w kolejnym roku będzie się utrzymywać.
– Utrzymujący się już od blisko 5 lat popyt na mieszkania sprawił, że zasób atrakcyjnych działek pod budownictwo mieszkaniowe jest bardzo ograniczony. Podaż nowych terenów inwestycyjnych w segmencie biurowym i hotelowym w największych miastach Polski również nie nadążała za popytem. Mała dostępność działek z jednej strony pociągnęła za sobą wzrost ich cen, a z drugiej – spowodowała większą otwartość deweloperów na trudniejsze przedsięwzięcia, wymagające wyburzeń, działań remediacyjnych, przebudowy i rewitalizacji. Dużą popularnością cieszyły się również projekty wielofunkcyjne, które odchodzą od dzielenia przestrzeni miejskiej na monokulturowe strefy mieszkania, pracy i wypoczynku. Spore wyzwanie dla inwestorów stanowiły – oprócz niskiej podaży odpowiednich gruntów – również rosnące koszty materiałów budowlanych i usług podwykonawczych – czytamy w raporcie autorstwa Daniela Puchalskiego, dyrektora Działu Gruntów Inwestycyjnych JLL.
MIKROKAWALERKI CIASNE, ALE WŁASNE
Osoby, które nie mają zdolności kredytowej, zaczęły szukać alternatywnych rozwiązań w celu zaspokojenia swoich potrzeb mieszkaniowych. Nie chcąc rezygnować z życia w mieście, skupili się na znalezieniu małych, ale przede wszystkim własnych lokali mieszkalnych. Przy cenie za metr 6000 złotych, za mieszkanie 50 m2 , musieliby zapłacić 300 000 zł, a w przypadku mikrokawalerki o powierzchni 15 m2 jedynie 90 tysięcy. Dla studentów, singli lub par, które nie mają dzieci i większość czasu spędzają w pracy i na uczelni, takie rozwiązanie zdaje egzamin. Jeszcze kilka lat temu mikrokawalerki były określane mianem kontrowersyjnych, teraz to coraz bardziej powszechne rozwiązanie. W 2018 roku sytuacja z mikrokawalerkami nieco się skomplikowała. W świetle ustawy o prawie budowlanym lokal o powierzchni mniejszej niż 25 m2 nie może mieć statusu mieszkania. Deweloperzy STREFA WIEDZY inwestor Ϻ. 40 potrafią obejść zapisy tej ustawy i sprzedają kawalerki jako lokale użytkowe. Taki zabieg wiąże się jednak z ryzykiem, bowiem urzędnicy mogą sprawdzić, czy lokal użytkowy jest wykorzystywany zgodnie z przeznaczeniem. Trzeba również zapłacić większy VAT 23%, a nie 8% jak to jest w przypadku lokali mieszkalnych. Podatek od nieruchomości również jest większy. Analitycy przewidują, że ceny nieruchomości za jakiś czas się ustabilizują, co może być przyczyną mniejszego zainteresowania mikrokawalerkami. Jednak w miastach studenckich, takie lokale zawsze znajdą swoich odbiorców.
KWATERY PRACOWNICZE NA CHWILĘ
Zaczynamy doganiać zagraniczne trendy, gdzie ludzie mniej przywiązują się do pracodawcy. Poszukują lepszych rozwiązań i coraz częściej decydują się na zmianę pracy. Niejednokrotnie wiąże się to ze zmianą miejsca zamieszkania. Nieopłacalny lub zbyt absorbujący w takiej sytuacji może być zakup nieruchomości, a nawet jej wynajem. Doskonałym rozwiązaniem jest wynajem kwatery pracowniczej. Oferowane są różne standardy kwater: jednoosobowe, kilkuosobowe, z łazienką lub bez. W ostatnim roku popyt na kwatery pracownicze rośnie i raczej w tej kwestii nic się nie zmieni.
APARTHOTELE I CONDOHOTELE NA CZASIE
Analitycy zgodnie potwierdzają, że trend na aparthotele i condohotele w kolejnych latach będzie miał tendencję wzrostową. Zainteresowanie nowymi formami inwestycji jest imponujące. Przyczyna takiej sytuacji została wyjaśniona w raporcie „Rynek hoteli i condohoteli w Polsce w 2018 roku”.
– W ostatnich latach, z uwagi na dobrą sytuację gospodarczą w Polsce, niskie stopy procentowe oraz oprocentowanie lokat, a także wzbogacanie się społeczeństwa, zauważalny jest wyraźny wzrost zainteresowania inwestowaniem w nieruchomości. 70% podaży stanowią obiekty oferujące apartamenty na wynajem krótkoterminowy. Występują one głównie w: Warszawie (ok. 30% podaży obiektów z apartamentami na wynajem krótkoterminowy), Szczecinie (ok. 20%) oraz Krakowie, Wrocławiu i Gdańsku (po ok. 13% w każdym z tych miast). W przypadku condohoteli podaż rozłożyła się pomiędzy Warszawę (ok. 70%) oraz Gdańsk (ok. 30%). Sytuacja dotycząca podaży będącej w przygotowaniu przedstawia się na korzyść condohoteli – do 2020 r. powstanie kilkanaście nowych obiektów. Będzie to niemal 60% wszystkich obiektów tego typu, będących w budowie lub na etapie projektowania. Największej liczby condohoteli oraz apartamentów na wynajem krótkoterminowy spodziewamy się w Warszawie, Wrocławiu oraz Łodzi – będzie to ok. 75% podaży będącej obecnie w przygotowaniu. Do końca 2020 r. szacujemy przyrost nowych lokali w condohotelach i apartamentów wypoczynkowych na poziomie 3,5 tys. – czytamy w raporcie „Rynek hoteli i condohoteli w Polsce w 2018 roku”, przygotowanym przez firmę Emmerson Evaluation Sp. z o.o.
COLIVING, RAZEM LEPIEJ
Miejsca, które łatwo można łączyć z pracą i życiem towarzyskim, to nowość w Polsce. Wyodrębniona jest w nich sfera mieszkaniowa, a także część wspólna, sprzyjająca integracji. Pomysł ten jest kierowany szczególnie do młodych ludzi, którzy jeszcze nie myślą o zakładaniu rodziny. Ważniejsza jest dla nich mobilność, bliskość biura, jak również możliwość budowania nowych kontaktów i korzystanie z uroków życia towarzyskiego. Pojęcie colivingu jest nadal nowe, ale wyraźnie widać, że staje się on jednym z najciekawszych trendów na rynku nieruchomości.
– Pod koniec 2016 roku colivingów na świecie było 64, z końcem roku 2018 jest ich już ponad 200, a zapowiedzi inwestycyjne mówią o tym, że w roku 2020 będziemy liczyć je już w tysiącach. W całej Polsce od początku 2018 roku dostrzegalny jest silny trend budowy prywatnych akademików – a w ostatnich miesiącach pojawiły się informacje o inwestycjach w dorosłe colivingi, których liczba w ciągu najbliższych kilkunastu miesięcy osiągnie stan dwucyfrowy – raportuje firma Real Estate Research Lab.