Tekst: Marta Kubacka
Wyobraź sobie, że wracasz zmęczony z pracy. Za pomocą smartfona przygotowujesz dom na swój powrót. Ulubiona muzyka, idealna temperatura powietrza, a nawet podgrzana woda w basenie. Prestiż posiadania zintegrowanego systemu automatyzacji domowej jest niepodważalny. Takie rozwiązanie daje Ci ogrom – ny komfort, ale też w dłuższej perspektywie oszczędności. Jednak za wygodę trzeba zapłacić, i to nie mało. Na czym polega system inteligentnego domu, co zawiera, jakie daje korzyści i ile kosztuje? Sprawdź!
INTELIGENTNY, CZYLI JAKI?
Inteligencja przypisywana jest coraz to różniejszym przedmiotom. Wiąże się to z zawrotnym postępem technologii, w której urządzenia zastępują działania ludzi. Dobrym przykładem, na miarę XXI wieku, są inteligentne domy. Ich podstawą jest mechanizm, który polega na zintegrowaniu różnych systemów działających oddzielnie w jeden wspólny system. Obejmuje np. ogrzewanie, oświetlenie lub monitoring. Opiera się na prostym systemie kontroli, który pozwala zarządzać domem z dowolnego miejsca. Tak naprawdę wszystko dzieje się za sprawą automatyki, elektryki, kabli, czujników i smartfona lub laptopa.
SKĄD WZIĄŁ SIĘ POMYSŁ?
Oczywiście z Ameryki. Pomysły na zastosowanie nowych technologii w codziennym życiu pojawiały się już w latach 50., te bardziej zaawansowane w latach 70 ubiegłego wieku. Czynnikami sprzyjającymi rozwojowi były: burzliwy rozwój informatyki oraz coraz to nowsze technologie wykonywania budynków. Później pojawił się pomysł integracji tych systemów. Doskonałym przykładem jest posiadłość Emila Mathiasa w mieście Jackson, którą nazwał Push-Button Manor. Był rok 1950, a jego dom miał alarm w garażu, czujnik ognia, automatyczne rolety, a nawet możliwość włączenia radia guzikiem znajdującym się w sypialni. Później wszystko bardzo szybko się potoczyło. Idee, które zostały wymyślone do końca 1980 roku, pozwoliły na budowanie prostych systemów zarządzania budynkami. Pierwszy profesjonalny profl inteligentnego domu został zaprezentowany w 1999 roku przez frmę Microsoft.
W DOMU, W BIURZE, GDZIE CHCESZ!
Inteligentne rozwiązania są obecnie stosowane w większości budynków: domach, biurowcach, budynkach rządowych, instytucjach fnansowych, fabrykach, centrach badawczych, uczelniach, szpitalach i na lotniskach. Można określić główne funkcje, które powinny być spełnione po zastosowaniu systemu inteligentnego budynku. Wśród nich można wyróżnić: zdolność adaptacji elementów systemu do zmiennych potrzeb użytkowników i zmian zewnętrznych, pełne i efektywne sterowanie, zapewnienie pełnego nadzoru nad funkcjonowaniem systemu. W mniejszej czy większej skali integralne połączenia różnych systemów są powszechnie stosowane we wszystkich rozwiniętych krajach. Wykorzystuje się je do komunikacji, ochrony, zarządzania, sterowania i monitorowania.
KTÓRE INSTALACJE MOŻNA OBJĄĆ SYSTEMEM?
W zasadzie wszystkie. Obecna technologia pozwala na skoordynowanie domowych systemów w zakresie automatyki: zarządzania światłem (włączanie i wyłączanie, rozjaśnianie i ściemnianie, tworzenie klimatów), sterowania temperaturą (ogrzewanie, wentylacja, klimatyzacja), sterowania roletami (wewnętrznymi, zewnętrznymi, markizami, bramami), zasilania awaryjnego, sterowania basenem, sauną, możliwości automatycznego podlewania ogrodu. W kwestii bezpieczeństwa systemy zarządzają alarmem (informacja o wtargnięciu, pożarze, zalaniu), monitoringiem (możliwość zdalnego obserwowania posesji), video-domofonem, a nawet dają możliwość kontroli dostępu tylko dla uprawnionych osób. Można sterować również multimediami, a w szczególności audio-wideo.
Systemami można zarządzać w wieloraki sposób. Najbardziej popularny pozostaje panel dotykowy zamontowany na ścianie. Często spotykane są tzw. przyciski wielofunkcyjne, dzięki którym za jednym naciśnięciem uzyskujemy wcześniej ustalony tryb – np. w zakresie ulubionego kanału TV, stopnia zaciemnienia pokoju czy temperatury powietrza. Do dyspozycji są jeszcze urządzenia do sterowania systemem w postaci pilota z funkcją rozpoznawania głosu oraz te najbardziej nowoczesne – aplikacje mobilne na telefon lub iPad.
WADY I ZALETY
Komfort, bezpieczeństwo, oszczędność i prestiż – te cechy przemawiają do użytkowników. Najbardziej pożądaną korzyścią przy zastosowaniu systemu Smart Home jest wygoda. Możliwość włączenia odpowiedniej temperatury, nastawienia ulubionej muzyki i ekspresu do kawy jeszcze przed przyjściem do domu jest obiecująca. Takich udogodnień jest więcej i każdy może je zaplanować według swoich potrzeb. Istotna jest również kontrola nad bezpieczeństwem. Systemy monitoringu czy przeciwpożarowe dają nam poczucie nadzoru i szansę na szybką reakcję. Ważne są również oszczędności możliwe dzięki odpowiedniemu zarządzaniu temperaturą oraz użyciem sprzętów domowych. Nieobojętne jest zainteresowanie zastosowanymi systemami odwiedzających nas gości. Miło usłyszeć, że nasz dom jest wyjątkowy – nie tylko piękny, ale też praktyczny i nowoczesny.
Użytkownicy najczęściej obawiają się awaryjności, która jest nieodłączna przy wykorzystaniu nowych technologii. Co może się stać? Niekontrolowane zachowania systemu – np. przegrzanie domu, włączający się alarm bądź otwierająca się pod naszą nieobecność brama. Istnieje również ryzyko kradzieży tożsamości – przez podłączenie urządzeń do sieci, wykorzystujących rozpoznawanie głosu czy twarzy. Warto też zastanowić się, czy naprawdę potrzebujemy w domu tych funkcji. Czy istnieje potrzeba, aby kontrolować wszystko, wszędzie i w każdym momencie?
INTEGRATOR WSKAŻE CI DROGĘ
Jeżeli jesteś pewien, że chcesz unowocześnić swój dom, nie rób tego na własną rękę. Integracja systemów często bywa awaryjna, a żeby tak się nie stało, należy wybrać ofertę specjalistycznej firmy, których na rynku nie brakuje. Każda nieruchomość musi być indywidualnie potraktowana. Integrator będzie chciał poznać Twoje preferencje i oczekiwania, tryb życia, układ i przeznaczenie pomieszczeń. Ma to kluczowe znaczenie, jeżeli celem jest polepszenie komfortu życia. Warto umówić się na konsultacje już w momencie wyboru projektu mieszkania, aby instalacje scalić ze sobą w najlepszy z możliwych sposobów. Jeżeli dom został już wybudowany, to nic straconego. Obecne technologie stwarzają możliwość zintegrowania istniejących systemów bez większej ingerencji w strukturę budynku. Mimo wszystko warto to zrobić wcześniej.
PRZYGOTUJ SIĘ NA WYDATKI
System inteligentnego domu do najtańszych nie należy. Za wygodę trzeba zapłacić. Ile? Wszystko zależy od wielu czynników. Decydujący wpływ na cenę ma liczba pomieszczeń oraz rodzaje instalacji, którymi chcesz sterować – światło, ogrzewanie, rolety wewnętrzne i zewnętrzne, gniazda elektryczne, stacja pogodowa, brama wjazdowa, brama garażowa, wentylacja, klimatyzacja, system alarmowy, komunikacja GSM. Każdy dodatkowy system to większy koszt ostateczny. Sporo zależy również od rodzaju panelu do zarządzania technologią. Firmy specjalizujące się w tworzeniu systemów inteligentnych domów, na swoich stronach internetowych oddają do dyspozycji kalkulatory, dzięki którym każdy, bez ruszania się z miejsca, może sprawdzić, z jakimi kosztami wiąże się montaż systemów w odniesieniu do konkretnej nieruchomości. Dzięki temu można wybrać elementy systemu, które najbardziej odpowiadają naszym potrzebom i na które nas stać.
BRAK GÓRNEJ GRANICY
Można ogólnie określić, że w wariancie podstawowym, w którym steruje się tylko oświetleniem, należy przygotować się na wydatki rzędu 200-250zł/m2 . Ponad 500 zł/m2 kosztuje wariant luksusowy, w ramach którego można sterować oświetleniem, ogrzewaniem, klimatyzacją i roletami. Cena obejmuje kompleksową instalację, łącznie z projektem, okablowaniem, rozdzielnicami, urządzeniami, gniazdkami i uruchomieniem. Są również systemy, za które należy zapłacić więcej, ale dzięki nim otrzymujemy dodatkowe funkcje, np. możliwość przeróbki instalacji bez kucia ścian, integracji z alarmem, sterowanie z dowolnego miejsca i wiele innych. Najprościej tłumacząc: za podstawowy system zapłacisz kilkanaście tysięcy złotych, górnej granicy nie ma.
INWESTYCJA, KTÓRA SIĘ ZWRÓCI
Celem, dla którego tworzy się systemy inteligentnych domów, jest głównie obniżanie kosztów – oczywiście w długofalowej perspektywie. Jak twierdzą specjaliści, inwestycja powinna zwrócić się w okresie 10–15 lat. Z każdym rokiem inteligentne systemy będą bardziej zintegrowane i pozwolą na coraz większy komfort użytkowania. Specjaliści w tej branży zgodnie potwierdzają, że wkrótce wszystkie nowe domy będą wykorzystywały inteligentne rozwiązania. Technologia zmienia się w ogromnym tempie, co oznacza, że w perspektywie kilkudziesięciu lat ograniczeniem w zastosowaniu inteligentnych rozwiązań może być tylko wyobraźnia.